Σήμερα και αύριο, στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΚΕ ,στην Αθήνα, συζητιούνται αυτές οι προτάσεις.
Πριν τρείς μέρες, στην τοπική ΤΕΔΚ συζητήθηκαν οι προτάσεις του νομοσχεδίου αυτού και κατατέθηκαν οι απόψεις των μελών του ΔΣ της ΤΕΔΚ και των δημάρχων του νομού.
Στον τοπικό τύπο «βγήκαν» μερικές απόψεις ,μόνον των δημάρχων, και δεν περιελήφθησαν απόψεις άλλων ,μεταξύ των οποίων και η δική μου.
Στο παρόν σημείωμα μου δημοσιοποιώ τις απόψεις που κατάθεσα στην συνεδρίαση της ΤΕΔΚ Ρεθύμνου.
«Κατά την άποψη μου το θέμα της διοικητικής μεταρρύθμισης έχει 4 διαστάσεις.
Την θεσμική ,την οικονομική, την χωροταξική και την χρονική.
Από θεσμικής πλευράς ,χαρακτηρίζεται σαν μια νέα αρχιτεκτονική δομή ( γι αυτό της δόθηκε η συμβολική ονομασία του αρχιτέκτονα του Παρθενώνα , Καλλικράτη).
Διαβάζοντας όμως τις προτεινόμενες αλλαγές δεν βλέπουμε κάτι ,ουσιαστικά, καινούριο, πρωτοπορειακό, αποδοτικό!
Η αιρετή περιφέρεια έρχεται να αντικαταστήσει την (ουσιαστικά ανύπαρκτη) νομαρχία. Οι αρμοδιότητες της όμως είναι ίδιες εκείνης της περιφέρειας, που σήμερα υπάρχει.
Και επί πλέον, για λόγους λειτουργικούς –συνταγματικούς ,προστίθεται η γενική περιφέρεια για να πάρει τις κρατικές αρμοδιότητες της σημερινής διορισμένης (άρα κρατικής) περιφέρειας!
Συνεπώς προσθαφαιρεί και το αποτέλεσμα είναι «μηδέν»!
Οι δήμοι ,προβλέπονται μεγαλύτεροι ( σε έκταση και πληθυσμό),αλλά μένουν ανέπαφα όλα εκείνα τα σημερινά θεσμικά προβλήματα και λειτουργικές τους.
Σήμερα ο δήμος είναι «ενός ανδρός αρχή» και αυτό οφείλεται στην απόλυτη «κυριαρχία» του επικεφαλής του πλειοψηφούντος συνδυασμού!
Οι πηγές της εξουσίας του «ενός ανδρός» ,αναφέρονται στις δικαιοδοσίες διορισμού αξιωματούχων αιρετών, και στην πλήρη «απομόνωση» και «αποψίλωση» δυνατοτήτων της αντιπολίτευσης!
Ολα αυτά ,πουθενά στο σχέδιο δεν συζητούνται κάν!
Αντιθέτως προβλέπονται αντιδήμαρχοι διαφόρων ταχυτήτων, που «μπορεί να συμπίπτουν στο ίδιο άτομο»,όμως αυτοί που το προτείνουν, δεν έχουν γνώση του πως γίνονται οι διορισμοί αυτοί που καλούνται να καλύψουν υπεράριθμες φιλοδοξίες κλπ.
Προβλέπονται ( νέες) εκτελεστικές επιτροπές, ενώ εξακολουθούν οι (σημερινές) δημαρχιακές επιτροπές με αλληλοκαλυπτόμενες αρμοδιότητες!
Μιλεί για διαφάνεια και άλλες «ευήκοες» αναγκαιότητες, όμως μένει στα λόγια!
Πού είναι ο έλεγχος και ο υποχρεωτικός «βασανισμός» των θεμάτων, πού είναι η συνέπεια προεκλογικών προγραμμάτων και μετεκλογικών δράσεων, πού είναι ο πραγματικός έλεγχος νομιμότητας ( να ξεφύγει από την «κάλυψη»,του «η προσφυγή απορρίπτεται επειδή δεν υφίστασθε προσωπική και διαρκή ζημία», κλπ που καθιστούν εκτός ελέγχου οποιαδήποτε προσφυγή), πού είναι η κοινωνική συναίνεση, πού είναι η τοπική δημοκρατία, πού είναι οι αξιοποίηση σωστών απόψεων και η προστασία τους από τους «χειμάρρους» μιας αριθμητικής πλειοψηφίας, και τόσα άλλα τα οποία σήμερα αποτελούν μια παθογένεια καταγραμμένη και στις εκθέσεις των επιθεωρητών δημόσιας διοίκησης!
Πού είναι οι υποχρεωτικές συνεργασίες μέσα από ένα (πρωτοπορειακό) πλουραλισμό, μιας απλής αναλογικής!
Οι μεταφερόμενες αρμοδιότητες, δεν αποτελούν «διοίκηση όλων των τοπικών υποθέσεων», γιατί υπάρχουν διάφορες ανασταλτικές και απαγορευτικές αιτίες.
Αυτές οι ανασταλτικές+απαγορευτικές αιτίες δεν προεξετάζονται ούτε συζητούνται.
Η εκτεταμένη αναφορά στην e-διοίκηση, είναι μια σημερινή πραγματικότητα, και οι δυσκολίες ή οι δυνατότητες της δεν αποτελούν επιχείρημα υπέρ της προτεινόμενης αλλαγής.
Προβλέπονται κάποιες υποχρεώσεις (λογοδοσία, προγραμμ δηλώσεις κλπ), που ,ανάλογες τους ,και σήμερα υπάρχουν και δεν τηρούνται χωρίς καμιά συνέπεια!
Συμπερασματικά ,κρίνουμε ότι μεταφέρονται μεν κάποιες (σημερινές) νομαρχιακές αρμοδιότητες, αλλά μένουν απ έξω ουσιαστικές αρμοδιότητες!
Λειτουργικά παραμένει το ίδιο «ενός ανδρός» σύστημα, και περιπλέκονται οι λειτουργίες με νέα όργανα.
Αντιθέτως, δεν γίνεται αναφορά σε θεσμικές τροποποιήσεις ώστε να μπορέσει να περπατήσει αποδοτικά και αποτελεσματικά μια τοπική αυτοδιοίκηση για όλες «τις τοπικές υποθέσεις».
Από οικονομικής πλευράς, ρίχνεται η πρόταση για «συνεισφορά» του φπα, χωρίς καμιά συγκεκριμένη δέσμευση, χωρίς καμιά αναφορά στις υφιστάμενες ασυνέπειες και χρέη προς τους οτα!
Ευήκοα τίθεται η δέσμευση, για προκοστολόγηση μεταφερομένων αρμοδιοτήτων, που δεν πείθει για το μέλλον ,και που «ξεχνά» το παρελθόν!
Δυστυχώς οι δήμαρχοι έχουν «εγκλωβιστεί» στην διάσταση αυτή ,προφανώς λόγω της υφιστάμενης οικονομικής δυσχέρειας των δημοτικών ταμείων, και αφήνουν σε υποδεέστερη αντιμετώπιση τις άλλες (ουσιαστικότερες κατά την άποψη μου) διαστάσεις.
Μια βασική επίκληση που γίνεται ,υπέρ της προτεινόμενης μεταρρύθμισης, είναι η μείωση των λειτουργικών δαπανών της σημερινής αυτοδιοίκησης,
Διαφωνώ και επικαλούμαι δυό παραμέτρους:
Α/ με τόσες επιτροπές και όργανα που προβλέπονται, αμφιβάλλω για το τελικό οικονομικό κόστος.
Β/ όμοροι ,( και μη όμοροι),σημερινοί δήμοι έχουν δυνατότητες ( με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο) για συνεργασίες και συμπιέσεις κόστους, ώστε να μην χρειάζεται τούτη η ανακατωσούρα για να γίνει το ίδιο πράγμα.
Συνεπώς η οικονομική διάσταση δεν αποτελεί το κρίσιμο και θετικό στοιχείο γι αυτήν την μεταρρύθμιση που προωθείται.
Από χωροταξικής πλευράς, το θέμα δεν τίθεται καθόλου στην παρούσα φάση!
Ολοι , σήμερα καλούνται να μιλούν για συνενώσεις άγνωστες, για νέους δήμους που δεν γνωρίζουμε, ακούγοντας σκόρπιες απόψεις για προτάσεις του ΙΤΑ που όμως δεν είναι δεσμευτικές κλπ
Οι χωροταξικές ενότητες ,( αν πρέπει να προχωρήσουμε σε νέους οτα!), έχουν ιδιαίτερη σημασία, διότι επιρρεάζουν και οριοθετούν την βιωσιμότητα τους, την λειτουργικότητα τους, απαιτούν αντίστοιχα έργα υποδομής κλπ
Είναι ,δυστυχώς, πιθανό αναμενόμενο να γίνει και σήμερα ,ό,τι έγινε το 1997, δηλ να έχουμε τα ίδια «κριτήρια», και να έχουμε τα ίδια προβλήματα!
Οι νέοι δήμοι ,αν και όταν πρέπει να γίνουν, είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση εξ ίσου σημαντική με την θεσμική διάσταση του θέματος.
Από χρονικής άποψης, βλέποντας το θέμα ,υποχρεούμαστε να επισημάνουμε μια προχειρότητα, μια βιασύνη, να περάσει το νομοσχέδιο ,για πολιτικές εντυπώσεις αλλά προς ζημία της αυτοδιοίκησης!
Κάνουμε μια πρόταση ,που καλύπτει τις πολιτικές διαστάσεις ( και την «σπουδή» της κυβέρνησης),και προστατεύει την αυτοδιοίκηση:
Α/ Να προχωρήσει η αιρετή περιφέρεια .
Β/ Για τους δήμους ,να δοθεί μια μεταβατική 4ετία ,στην οποία ,με την υφιστάμενη χωροταξία ,(δηλ τους υφιστάμενους δήμους και κοινότητες), να νομοθετηθούν οι πρέπουσες θεσμικές αλλαγές ,και οι πρέπουσες οικονομικές αλλαγές, και να δοθούν κίνητρα εθελοντικών συνενώσεων στο πλαίσιο του χωροταξικού σχεδιασμού τον οποίο τώρα επιδιώκουμε.
Μετά από 4 χρόνια θα έχουμε ,όλοι, την χρειαζούμενη ωριμότητα και εμπειρία, για να αξιολογήσουμε όλα αυτά που σήμερα προτείνονται και να αποφασίσουμε τις οποιεσδήποτε χωροταξικές παρεμβάσεις κρίνουμε σαν ωφέλιμες και απαιτούμενες!
Γιατί να βιαστούμε σε μια ανακατωσούρα με απρόβλεπτες επιπτώσεις ;
Αλλωστε ,ενδεχομένως, πρέπει να προηγηθούν ακόμη και συνταγματικές τροποποιήσεις για να περπατήσουν κάποιες αρμοδιότητες ,(πχ πολεοδομία),κάτι που απαιτεί διαδικασίες και χρονική επάρκεια!
Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι ένας κρίσιμος χώρος, σε άμεση σχέση και επιρροή με την τοπική ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Δεν επιτρέπει ούτε βιασύνες ούτε πειραματισμούς!
Για να περπατήσει μια νέα αρχιτεκτονική της αυτοδιοίκησης χρειάζονται κάποια προαπαιτούμενα :
Α/ να είναι μια ,πραγματικά και συνολικά, νέα αρχιτεκτονική, σε όλες τις διαστάσεις και παραμέτρους, αποτέλεσμα της υπάρχουσας θετικής και αρνητικής εμπειρίας.
Β/ να μελετηθούν όλες οι παράμετροι ,και να προηγηθούν όλες οι θεσμικές προϋποθέσεις, ώστε να είναι συνολική και ολόπλευρη η μεταρρύθμιση.
Ο Καλλικράτης ,για να κρατήσει καλά, πρέπει να μην έχει καμιά επιφύλαξη, να μην έχει καμιά παραπομπή στο απροσδιόριστο «μέλλον» ,της γνωστής ελληνικής λειτουργικής των «θα» και του «βλέποντας κα πράττοντας»!
Με το συζητούμενο ,υπό διαβούλευση, σχέδιο δεν βλέπουμε τίποτα από τα προηγούμενα, γι αυτό και ανησυχούμε για το αύριο της αυτοδιοίκησης!
